Projectgroep: Sportservice Noord-Brabant in samenwerking met Brabantse gemeenten
Looptijd project: November 2005- juli 2006
Meer informatie bij: Mariska van Poppel, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Wat houdt het project in?
Tijdens de GALM fitheidtesten die in 2006 in diverse Brabantse gemeenten hebben plaatsgevonden, zijn mensen met een verhoogd risico op diabetes middels het invullen van de diabetes risicotest bewust gemaakt van het risico dat ze lopen tot het ontwikkelen van diabetes en de mogelijkheden om dit risico te verlagen.
Als extra test wordt tijdens Brabantse GALM-testdagen de diabetes risicotest ingezet. De deelnemers worden bij het afnemen begeleid door een medewerker van Sportservice Noord-Brabant. Indien ze een verhoogd risico hebben, worden deelnemers aan de diabetes risicotest naar de testarts doorverwezen. Bij een licht verhoogd risico wordt een leefstijladvies gegeven en worden de deelnemers naar de GALM-beweegactiviteiten doorverwezen. Per gemeente worden twee thema-avonden georganiseerd met als thema ‘voeding’ en ‘bewegen’.
GALM is het Groninger Actief Leven Model
GALM –het Groninger Actief Leven Model- is een methodiek om (inactieve) senioren weer in beweging te krijgen / te houden, ontwikkeld door de Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met het NISB en de KNGU.
GALM wordt in projectvorm uitgevoerd, waarin in een periode van anderhalf jaar 7 fasen worden doorlopen:
• Benadering en werving van de doelgroep
• Fittest 1
• Bewegingsintroductieprogramma (12 weken)
• Evaluatie en advies
• (evt) Bewegingsvervolgprogramma (30 weken)
• Fittest 2
• Continuering
Op de testdag (fittest 1) kunnen zij naast het de reguliere testen, kennismaken met het sport- en beweegaanbod in de buurt. Sportservice Noord-Brabant heeft tijdens deze eerste testdag de diabetes risicotest ingezet. In meer dan 150 gemeenten in Nederland is het GALM programma uitgevoerd. Landelijk hebben meer dan 50.000 senioren hebben deelgenomen aan de fittesten.
Doelgroep
De doelgroep bestond uit mensen in de leeftijd van 55 jaar tot 70 jaar. De werving gaat in deelprojecten per wijk en vindt plaats via de gemeente, met behulp van de gegevens uit de Gemeentelijke Basisadministratie. Alle 55+ ‘ers in de gemeente ontvingen uiteindelijk een schriftelijke uitnodiging vanuit de gemeente. Ook hingen er posters op bij onder andere huisartsen en fysiotherapiepraktijken en werd er in de lokale media aandacht besteed aan de testen.
Opsporen verhoogd risico
Het inzetten van de diabetesrisicotest tijdens de GALM fittest heeft tot doel het vroegtijdig opsporen en bewust maken van mensen met een verhoogd risico op (het ontwikkelen van) diabetes. Daarbij wordt advies gegeven voor verbetering van de leefstijl middels voorlichtingsbijeenkomsten over voeding en bewegen.
Ook wordt doorverwijzing vanuit de test nagestreefd naar beweegactiviteit (preventief) of naar de huisarts (curatief).
Resultaten van het proefproject in Brabant
Tijdens de pilotperiode in Boxtel zijn senioren benaderd uit onder andere een wijk met een lage SES. Er hebben in Boxtel circa 210 senioren deelgenomen aan de fittest. Door de aangepaste en arbeidsintensieve opzet van de diabetesrisico-inventarisatie (test via internet, Diabetesfonds) heeft maar circa 25% kunnen deelnemen. 10% van de senioren hadden een verhoogd risico en zijn doorverwezen naar de testarts, welke verder tekst en uitleg gaf (eventueel nog een vingerprik). Met de informatiestand voor diabetes zijn ook veel testdeelnemers bereikt, er zijn bijvoorbeeld nog eens circa 50 testboekjes mee naar huis genomen. De exacte doorstroom naar de sport- en beweeggroepen is niet te meten geweest. In totaal heeft meer dan de helft van het aantal geteste personen zich aangemeld voor het beweegprogramma.
Bij overige testen in Brabant wordt de risicotest steeds meer ingezet en wordt getracht deze in de testlijn op te nemen. Daarnaast wordt geprobeerd het beweeggedrag na de testdag te gaan volgen. Indien huisartsen bewegen ‘op recept’ uitschrijven, worden senioren doorverwezen naar de GALM-groepen.
Financiering van het project
De totale kosten van het integeren van de diabetes risicotest in het project bedroegen € 6.000,-. De inzet van de medewerker van de Sportservice was hierbij de grootste kostenpost. De complete uitvoering van een GALM-project kost een gemeente ca € 30.000 voor een periode van 18 mnd. Dit is inclusief de personele inzet van de gemeente en de provinciale steunfunctie.
Materialen
Tijdens de pilotperiode zijn de volgende materialen ontwikkeld:
- Poster
- Persbericht
- Presentatie over Voeding en Bewegen
- Presentatie over Bewegen en ouder worden
Meer info over GALM op www.galm.nl